Аёлларнинг 70 фоизи вақти-
вақти билан ёки мунтазам
равишда яқинлик пайтидаги
безовталиклардан азият
чекишади. Бироқ андиша
устун келиб, бу ҳақда ҳатто жуфтларига
ҳам «миқ» этишмайди. Ваҳоланки, касални
яшириб, иситмасига тутилиш ҳеч гап эмас.
Демак, жинсий яқинлик вақти юз берадиган
нохуш ҳолатлар ва уларнинг сабаби ҳақида
суҳбатлашамиз.
Мутахассис – олий тоифали шифокор–
гинеколог Нилуфар БЎСТОНОВА.
Қориннинг пастида кескин оғриқ
Жуфтингиз билан яқинликка киришган
заҳотингиз қовуғда оғриқ қўзғалиб,
безовталик қориннинг пастки соҳасига
тарқалади. Яқинликдан кейин ҳам оғриқ
кучи сезилиб турадими?
Сабаби нима? Аёллар жинсий аъзоларидаги
яллиғланиш, сийдик йўли ва буйракдаги
шамоллаш туфайли бўлиши мумкин.
Чораси: гинеколог кўригидан ўтиб, жинсий
аъзо УТТси, зарур таҳлиллар ўтказилади.
Сўнг яллиғланишга қарши муолажа
бажарилади. Бу вақтда жинсий яқинликка
киришиш тавсия этилмайди.
Қичишиш ва ачишиш...
Терингиз таъсирчан эмас, аммо яқинлик
вақти жинсий аъзода қичишиш пайдо
бўлади. Безовталик ачишиш ҳисси билан
давом этади. Яқинликдан кейин ҳам қинда
терини куйдираётгандек безовталик борми?
Сабаби нима? Замбуруғли
касалликлар.vrachginekolog
Чораси: безовталиклар сабаби замбуруғлар
деб топилса, шифокор кўрсатмаси билан
дори пр ... Читать дальше »

Бошқоронғилик билан токсикоз бир-
биридан бутунлай фарқ қилади.
Ҳомиладорлик бошланиши билан кўпчилик
аёлларда кўнгил айниши, қайт қилиш,
уйқучанлик, таъсирчанлик, ҳид билишнинг
ўзгариши каби ҳолатлар юз бериши
мумкин. Бу ҳомиладорликка организмнинг
компенсатор реакцияси жараёни бўлиб,
оддий тил билан айтганда бошқоронғилик
дейилади. Бошқоронғилик касаллик
ҳисобланмайди. Токсикоз эса
ҳомиладорлик даврида юзага келадиган
касаллик бўлиб, кўп ва кам учрайдиган
турларга бўлинади
Токсикознинг кўп учрайдиган турларидан
бири сўлак оқишидир. Ҳомиладор аёлнинг
оғизидан кўп сўлак оқа бошлайди ва сўлак
билан бирга организм учун керак бўлган
микроэлементлар ҳам ташқарига чиқиб
кетади. Организм кўп суюқлик йўқотади ва
сувсизланиш белгилари юзага келади.
Бироқ бу ҳолат сўнгги пайтларда
ҳомиладор аёлларда деярли учрамаяпти.
Ҳозирда аёлларимизда кўпроқ қайт қилиш
синдроми кузатилади. Бу синдромнинг учта
даражаси мавжуд. Биринчи даражада қайт
қилишлар сони бир кунда 4-5 тага етади.
Лекин аёлнинг умумий аҳволи ўзгармайди,
иш фаолияти сақланиб қолади. Қайт қилиш
кўп бўлмагани учун ошқозонда маълум
миқдорда керакли элементлар сақланиб
қолади. Фақатгина организмда функционал
ўзгаришлар юз бериши мумкин.
Иккинчи даражасида ҳомиладор аёл бир
кунда 10 мартача қайт қ ... Читать дальше »

Бўлғуси онанинг либослари унинг
ҳаракатига халақит бермайдиган, яъни
кенгроқ қилиб тикилиши керак. Тор кийим
нафас олишни ва овқат ҳазмини
қийинлаштиради, томирларда қон
айланишини сусайтиради. Белбоғни сиқиб
боғлаш, кўкрак қафасини сиқадиган
сийнабанд тақиш ва резинали пайпоқлар
кийиш ҳам соғлиқ учун зарарли.
Йилнинг совуқ фаслида жун газламадан
тикилган кийимлар, ёз кунларида эса ҳаво
ўтказувчан енгил либослар қулай. Сунъий
толалар ўзига нам сингдиради,
электростатик зарядлари ҳам нихоятда
кўп. Бу зарядлар терида ёқимсиз ҳид пайдо
қилади, ёзда баданни қуёш тиғидан, қишда
эса совуқдан сақлай олмайди.
Айниқса сунъий толалардан тикилган ич
кийимларни ҳомиладор аёллар умуман
киймаганлари маъқул.
Ҳомиладор аёл шуни эсда тутиши керакки
ип, зиғир толаси ва ипак газламалардан
тикилган либослар, айниқса ички
кийимлар ҳомилани ҳар хил нохуш
таъсирлардан ҳимоя қилади.
Умуман олганда бўйида бўлган аёл то кўзи
ёригунича либосларини ҳаво ўтказадиган
енгил ва юмшоқ газламалардан ўзига
қулай қилиб тикиб кийгани маъқул.

Ҳар бир аёлга, хоҳ у она, ҳола, буви бўлсин,
ҳаётда қиз ва ўғил болалардаги балоғатга
ўтиш даври муаммолари билан тўқнашишга
тўғри келади. Қиз бола учун бу унинг катта
қизга айлана бошлаган ҳаёт даври. Жинсий
балоғатга етиш давридан, гарчи бир
вақтнинг ўзида бўлмаса-да, барча ўтади.
Бу вақтда қиз боланинг организмида
нафақат жисмоний, балки руҳий, ҳис-туйғу
билан боғлиқ ўзгаришлар ҳам юз беради.
Ушбу давр учун кайфиятнинг кескин
ўзгаришлари хосдир. Мазкур ёшда қиз бола
билан унинг организмида юз бераётган
ўзгаришлар тўғрисида ва, албатта, аёллар
организмининг гигиена қоидалари хусусида
нозик суҳбатлашишлар зарурати пайдо
бўлади.
Ҳар бир қизнинг жинсий балоғатга етиш
даври ўзига хос бўлади. Одатда, бу 9-13
ёшда юз беради. Миянинг қуйи ўсимтаси
ҳисобланган гипофиз – без тухумдонларга
муайян кимёвий бирикмалар – “эстроген”
ва “прогестерон” деб номланадиган аёллар
жинсий гормонларини йўналтириш
жараёнида жинсий балоғатга етиш
бошланади.
Айнан ушбу гормонлар организмда юз
берадиган кўп сонли ўзгаришларни
қўзғатади. Айни уларнинг ўзи овознинг
ўзига хос сифатлари ўзгариши, кўкрак
катталашиши, қовда, сўнгра қўлтиқда
туклар пайдо бўлиши, жусса ўзгариши каби
иккиламчи жинсий аломатлар
ривожланишини кучайтиради.
Жинсий балоғатга етиш давридаги энг
... Читать дальше »

Ҳайз олди синдромида аёллар ҳар ойда,
маълум бир вақтда ўзларини ёмон ҳис
қиладилар. Асаблари бузилади, кўп
нарсалар ёқмайди. Баъзиларнинг юзига
ҳуснбузар тошади. Кўкраги, оёқлари
оғрийди. Овқатларнинг мазаси билинмайди,
лекин кўп овқат еб юборади,
ширинликларни хоҳлайди.
35 ёшдан кейин бу ҳолат аёлларда оғир
кечади. Кўп туғиш, аборт, хусусан,
патологик абортлар, юқумли касалликлар,
асаб бузилиши ҳайз олди синдромининг
ривожланишига сабаб бўлади.
Ҳайз олди синдроми мураккаб патологик
симптомлар комплекси бўлиб, ҳайз
келишидан олдин хуруж қила бошлайди.
Навбатдаги ҳайз кўришдан 10-12 кун
олдин юқорида айтиб ўтилган аломатлар
вақти-вақти билан такрорланиб туради.
Кўпчилик аёлларда ҳайз кўргандан кейин
бу аломатлар ўтиб кетади.
Тадқиқотчиларнинг аксарияти ҳайз олди
синдромига эстроген ва прогестерон
гормонлари мувозанатининг бузилиши
сабаб бўлади деган фикрни айтадилар.
Одатда бу гормонлар уйғун ишлайди, лекин
ҳайз келишидан олдин битта гормон кўп,
бошқаси кам ишлаб чиқарилади. Шу
туфайли мувозанат бузилиб, тана
хасталанади. Эстрогенлар кўп ишлаб
чиқарилган даврда аёллар жиззаки, ҳатто
тажовузкор бўлиб қолишади. Прогестерон
улуши ошганда ҳол қурийди, кайфият
ўзгариб туради, гоҳо тушкунлик ҳолати
пайдо бўлади. Бу даврда аёл семиришга
мойил ... Читать дальше »

“Ёшим 24 да. Пойтахтдан йироқ бўлмаган
шаҳарда туғилиб ўсдим. Уч ўғилдан кейин
туғилган қиз бўлганим боисми, анча
эркароқ ўсганман. Бироқ бир дард туфайли
акаларимнинг эрмак ва мазахларига нишон
бўлган эдим. Гап шундаки, аҳён-аҳёнда
кечаси тўшагимни ҳўллаб қўярдим. Шундай
пайтларда ўзимни қўярга жой топа
олмасдим, дунё кўзимга қоронғу бўлиб
кўринарди. Онамнинг танбеҳлари-ю
акаларимнинг устимдан кулишлари
“ўлганнинг устига тепган” бўлиб тушарди.
Шу боисми, кўпчиликдан ўзимни олиб
қочардим, одамовилик табиатимга сингиб
қолди. Ота-онам мени кўп мутахассисларга
олиб бориб даволатишди. Хуллас,
балоғатга етгач, бу дардим деярли унут
бўлиб кетди.
Орадан йиллар ўтди. Мактабни, институтни
тугаллаб, соҳам бўйича иш ҳам бошладим.
Шу пайтгача келган совчиларга
унамагандим. Ниҳоят, акамнинг қистовлари
туфайли ўттизни қоралаш арафасида
турган маҳалладош йигитга унаштиришди.
Аммо у йигитга нисбатан мутлақо бефарқ
эдим. Тўйдан олдинги учрашувларга унинг
беписандларча, ҳатто тузукроқ кийинмай
келишлари ҳам кўнглимни ғашларди.
Тўйдан олдинги тиббий кўрикда аниқланган
“Буйраклар ва пешоб йўллари
яллиғланиши” ташхиси акс этган
ҳужжатларни ҳам “ зора мендан айнишса”,
деган фикрда бўлғуси куёвнинг қўлига
тутқаздим. Ота-онасига кўрсатиши
лозимлигини айтдим. Аммо қу ... Читать дальше »

Hayz — oy ko‘rishning
boshlanishi qizlarning balog‘atga
yetganidan nishona. Bu qizlar va
ayollarda har 21—30 (ko‘pincha
28) kunda sodir bo‘ladigan, 3—6
kun davom etadigan biologik
jarayon. Hayz payti asosan
tuxumdon va bachadonda
o‘zgarish ro‘y beradi,
bachadondan ma’lum miqdorda
qon ketadi.
Qizlarning birinchi hayz ko‘rishi
ikkilamchi jinsiy belgi-lar
(ko‘krak-sut bezi to‘lishib, qov
usti va qo‘ltiqda jun o‘sishi va b.)
yetilganidan keyin boshlanadi.
Kizlarning qachon hayz ko‘ra
boshlashi va muddati ularning
sog‘lig‘i va turmush tarziga, shu-
ningdek turar joyi va iqlimga
bog‘liq. Qizlarning hayz ko‘rishi
kechiksa, ya’ni ular (15—16
yoshgacha ham hayz
ko‘rmasalar), albatta, ayollar
maslahatxonasidagi mutaxassis
vrachlarga uchrashish tavsiya
etiladi. Oylik qon kelishning
maromi, muddati, ko‘p yoki ozligi,
og‘riqli-og‘riqsiz kechishi qiz
bolaning ahvoliga, uning shaxsiy
gigiyenaga nechog‘li rioya
etganiga bog‘liq. Odatda,
sog‘lom, chiniqqan, jismoniy
tarbiya bilan shug‘ul-langan va
to‘g‘ri ovqatlangan qizlarda hayz
kelishi nisbatan bilinmay o‘tadi.
Nimjon, salga kasalga chalinib,
tez-tez toliqib qoladigan qizlar
esa hayz paytida sillalari qurib,
boshlari og‘riyotganidan, qorni
va bellari sirqirayotgani ... Читать дальше »

Эй азиз, билгилки, бу
бобда аёлларнинг
фаржларини тор ва қуруқ
қиладиган дорилар баён
қилинур. Бу дорилардан
баъзилари
қуйидагилардир: биринчи
— сурма, иккинчи —
куйдирилган қўрғошин,
учинчи — шиша. Бу зикр
этилганлар жуда майда
қилиб туйилади, элакдан
ўтказиб, бирор аччиқроқ
нарсанинг сувм билан
фаржга қўйилса андомини
танг (тор) ва қуруқ қилади.

Бошқа хили. Девор
чумчуғидан бирини тутиб,
унинг миясини сояда
қуритиб, ёнғоқ пўчоғи,
сурма, куйдирилган
қўрғошин ва шишаларни
майда қилиб туйиб, hazon.ru saytidan olingan
фаржига тортса,
юқоридаги ҳосиятларни
беради.

Бошқа хили. Каптарнинг
гўнгини туйиб, унинг икки
поясини бир пахталик
латта ичига олиб,
анбомига қўйса, андомини
тор қилади, тез ҳомила
олади.
Ёки мозини ва анор
пўстини майда қилиб
туйиб, бирор латта билан
андомига кўтарса,
юқоридаги хосиятни
беради.

Бачадон гипоплазияси аёллар
орасида «детская матка»
номи
билан юритилади. Бу
бачадоннинг ривожланишдан
ортда қолиши дегани. Бунда
бачадон меъёрий ўлчамдан
(7-8 см.) кичик бўлади.
Бачадон
шиллиқ қаватининг жуда
нозик, гормонлар таъсирини
сезувчанлиги суст бўлиши
уруғлана олмасликни
келтириб
чиқаради.
Юзага келиш сабаблари
Бачадон ривожланмай
қолишининг бир қанча изоҳи
мавжуд. Баъзи вақтларда бу
патология туғма бўлиб,
организмнинг яхлит ҳолича
ривожланишдан ортда
қолиши
билан ифодаланади. Аксарият
ҳолларда бачадон
гипоплазияси ўсмирлик
даврида юзага келиб, бир
қатор сабаблар таъсирида
пайдо бўлади. Булар:
иммунитет сустлиги;
вазн, бўй ўлчамларининг
ёшга
мос келмаслиги (вазн
ташлаш,
анорексия);
сурункали ва инфекцион
касалликларга тез-тез
чалиниш;
нотўғри овқатланиш
(фойдали
маҳсулотлар сифати
пастлиги);
гормонал мувозанат
бузилиши;
асаб тизимидаги ҳолатлар.
Белгилари борми?
Аслида бачадон гипоплазияси
у
қадар аниқ белгилар билан
кузатилмайди. Асосан,
балоғат
ёшига етган қизлардаги баъзи
ўзгаришларда мазкур
патологияни тахмин қилиш
мумкин. Айтайлик, 14-15
ёшли
қизда ҳали ҳайз бошланмаган
... Читать дальше »

Qizlik pardasini tiklash uchun
amalga oshiriladigan jarroxlik
amaliyoti (operatsiyasi) —
Gimenoplastika deb ataladi.
Jarroxlik amaliyotini o‘tkazishga
ko‘rsatma: Ayolning qizlik
pardasini tiklamoqchi ekani.
Gimenoplastika kosmetik
operatsiyalar turkumiga kiradi
ya’ni bu turdagi jarroxlik
amaliyoti sog‘likni tiklash uchun
o‘tkazilmaydi.
Gimenoplastikani faqat xulqi
buzuq «qiz»lar to‘ydan oldin
qildiradi degan qarash xato.
Umrida biror marta ham jinsiy
aloqa qilmagan qiz ham, turli
jaroxatlar, tamponlarni noto‘g‘ri
ishlatishi va h.z.lar natijasida
qizlik pardasini shikastlab
qo‘yishi mumkin. Bunday saboq.org saytidan olingan xollarda gimenoplastikani bir inson taqdirini barbod bo‘lishidan
saqlab qolishdagi o‘rni katta.
Qizlik pardasini tiklash
operatsiyasining, pardaning
qancha vaqtgacha o‘zining
butunligini saqlashiga ko‘ra 2 xil
shakli bor:
Qisqa muddatli;
Uzoq muddatli;
Qisqa muddatli — Qizlik pardasining butunligi 7-10
kungacha saqlanib turadi.
Uzoq muddatli — Qizlik pardasi
tiklangandan keyin «birinchi»
jinsiy aloqacha saqlanib turadi.

Киз бола биринчи мартa жинсий алока килганида
киндан кон келмаслиги
мумкинми? Биринчи жинсий
алока вактида (агар у
муваффаки ятли утса) кизлик
парда йиртилади ва киндан
кон ке лади. Бу коидадан
истисно булиши мумкинми?Ха,
камдан-кам холда булса, хам,
баъзан бу холдан четга
чикишлар хам учраб
туради.Асосан куйидаги
холларда шундай булиши
мумкин:1. Кизлик пардасининг
тугма булмаслиги. Айтиб утиш
керакки, бу нихоятда кам
учрайдиган ходиса.2. Кизлик
пардасининг чузилувчан
булиши. Спортчи ва жисмоний
мехнат билан куп шугулланган
кизларда учрайди.Агар
эркакнинг закари кичик булса,
баъзи hazon.ru saytidan olingan холларда кизлик пардаси узида буладиган
тиркиш (бу у ёки бу катталикда
барча кизларда булади — хайз
конлари шу тиркишдан чикиб
кетади)нинг озрок кенгайиши
хисоби га йиртилмай колади
ва табиийки, кон
чикмайди.Барча бахсли холатларда хакикатни факат
мутахас сис шифокоргина
аниклаб бериши мумкин.Сунги
пайтда купчилик Оврупо олимлари кизлик пардаси
хакида кераксиз атавизм (яъни, хеч кандай ахамияти
йук, лекин инсонда
учрайдиган) холат каби фикр
билдирмокдалар.Лекин миллий урф-одатларимиз
кизлик иффатини саклашга
катта эътибор беради ва
бизнингча, бу жуда тугри.Узини
иззат-икром, туй-тантана
билан ... Читать дальше »

1. Bachadon bo'yni eroziyasi faqat
tuqqan ayollarda bo'ladimi?
Yo'q, bachadon bo'yni eroziyasi
yosh qizlarda ham namoyon
bo'lishi mumkin. Lekin bu haqiqiy
eroziya bo'lmay, balki
adasheroziya hisoblanadi.
2. Adash eroziya sog'liq uchun
zararli emasmi?
Agar uning darajasi yuqori
bo'lmasa, oddiy davolanish yetarli
bo'ladi. Lekin adasheroziya ayol
qinigacha tarqalib ketgan bo'lsa, u
hol onkologik jarayonni
boshlanayotganidan dalolat
berishi mumkin.
3. Bachadon bo'yni eroziyasini
qanday bilsa bo'ladi?
Agar hayzdan tashqari bo'lgan
payt ayolda qon chiqishi kuzatilsa,
ayniqsa jinsiy aloqadan so'ng u
kuchaysa darhol vrachga murojaat
qilish kerak. Lekin ko'p hollarda
eroziya hech qanday alomatsiz
ham kechishi mumkin. Shuning
uchun 1 yilda bir marta ginekolog
qabulida bo'lish kerak.
4. Eroziyaning salbiy oqibatlari
qanday?
Eroziya ko'pincha yallig'lanish
natijasida kelib chiqadi.
Yallig'lanishga turli hil infeksiyalar
olib keladi. Bu infeksiyalarni
vaqtida davolamasa, bachadon
bo'yni patologik kasalliklari kelib
chiqishi mumkin.
5. Eroziyani davolash usullari
qanday?
- kimyoviy usul: azot bilan
kuydirish, radioto'lqinlik ta'sir.
- operasiya usuli: bunda bachadon
bo'yni eroziyaga uchragan qismi
oli ... Читать дальше »

Mastopatiya - ayol ko'krak bezi
to'qimalaridagi o'zgarishdir.
Mastopatiya sababi
Mastopatiyaning asosiy
sababi ayol gormonal tizimidagi
buzulish hisoblanadi.
Ayol organizmida har oy gormonal
o'zgarishlar siklik ravishda bo'lib
o'tadi. Bu siklik jarayon buzulsa,
ko'krak bezida o'zgarishlar, ya'ni
mastopatiya vujudga kelishi
mumkin.
Gormonal sikl buzulishiga nima
olib kelishi mumkin:
1. Bachadon va bachadon oldi
yo'llar yallig'lanishi;
2. Ona avlodida bunday
kasallikning mavjudligi;
3. Qolqonsimon bez kasalliklari;
4. Jigar va o't pufagi kasalliklari;
5. Diabet, semirish;
6. Organizmda yod moddasining
yetishmovchiligi;
7. Stress, depressiya, noregulyar
jinsiy hayot;
8. Abort, ko'krak bezi shikasti,
alkogol, chekish, radiasiya;
9. Homilador bo'lmaslik yoki
kechki homiladorlik ;
10. Emizish davrining qisqaligi;
11. Xayzning kech yoki erta kelishi.
Mastopatiya simptomlari
Mastopatiyaning asosiy simptomi
bo'lib, ko'krakdagi aniq
seziladigan shishlar hisoblanadi. Saboq.Org saytidan olingan. Ayrim hollarda ko'krakdan qon
ko'rinishidagi suyuqlik chiqishi
kuzatilishi mumkin (rak kasalligi
yoki ko'krak bezlarining jiddiy
kasalliklari haqida dalolat beruvchi
simptom).
Odatda shishlarga ayhollar
ahamiyat be ... Читать дальше »

Yaqin kunlargacha ayolga
bachadon miomasi tashxisi
qo'yilsa, "unda rak jarayoni
boshlandi" deb ta'kidlanib,
miomani keltrigan shishlar
bachadon bilan birga olib
tashlanar edi. Lekin 90-yillarga
kelib bu kasallikga, ya'ni
bachadongagi shishlarning paydo
bo'lishiga oddiy ortiq kabi
qaraladigan bo'ldi. Bu shishlar rak
boshlanishiga olib kelmasligi
isbotlandi.
Undan tashqari oldin bachadon
miomasi ayollarning 30%
uchragan bo'lsa,
hozirgi kunda 30 yoshdan oshgan
ayollarning 80% da bachadon
miomasi kasalligi mavjudligi
aniqlandi.
Bachadson miomasi ko'pincha
simptomlarsiz o'tadi. Shuning
uchun ko'pchilik mioma
mavjudligi haqida bexabar bo'ladi.
Bachadon miomasi ko'p tuqqan va
bolasini ko'kragi bilan emizgan
ayollarda kam uchraydi.
Bachadon miomasi kelib
chiqishiga nima sabab bo'lishi
mumkin?
Ayolning gormonal foni normada
emasligi (estrogenlarning ko'pligi,
progesteron ishlab chiqilishi
sustligi va hokazo);
Bachadon miomasi asta sekinlik
bilan bachadonda juda kichik
shishlarning paydo bo'lishidan
boshlanadi. Bu shishlarni
rivojlanib ketishiga quyidagilar
ta'sir ko'rsatishi mumkin:
Abort;
Xayz kelish muddatlarining
buzulishi;
Adenomioz;
Ayol organizmidagi gormonal
buzulishla ... Читать дальше »