Савол: ассалому алайкум, устоз. Мен
юрагимдаги бир саволга ҳеч қаердан
тўлиқ жавоб ололмаяпман. Саволим
шундай: мен бир қизни яхши кўраман,
лекин у бошқаси билан турмуш қуриб
кетган. У ҳам мени яхши кўради. Аммо
ҳозир орамизда ҳеч қандай муносабат
йўқ. Мен уни ҳақиқатдан қаттиқ яхши
кўраман. Китобларда келадики,
жаннатда ҳар бир инсон ҳаётлик
даврида яшаган инсонлари билан
яшайди (ҳурлардан ташқари
демоқчиман). Агар у аёл бўлса, бир
нафар эркак билан ёки икки эркак билан
турмуш қурган бўлса, улардан энг
солиҳини танлайди, дейилган. Демак,
мен яхши кўрган қизимдан абадиятга
айрилдимми? Мен ҳаётлик давримда у
билан никоҳ қурмаган бўлсам ҳам уни
жаннатда никоҳимга ололаманми?
Илтимос, шу саволга аниқроқ жавоб
беринг!
Жавоб: ва алайкумус салом. Жаннатда
ҳар бир одамнинг жуфти бўлади. У ерда
бўйдоқ бўлмайди. Хабарларда бу дунёда
эр-хотин бўлганлар жаннатда ҳам
шундай бўлиши, бунинг устига
эркакларга ҳурлардан никоҳлаб
қўйилиши айтилган.
Агар хотин икки ёки ундан кўп эркакка
турмушга чиққан бўлса:
1. Жаннатда уларнинг энг охиргиси
билан яшайди.
2. Жаннатда улар ичидан энг яхшиси,
ўзи ёқтиргани билан яшайди.
Агар аёл турмушга чиқмасдан вафот
этган бўлса ёки эри жаннатга кира
олмаса, у ҳолда жаннатдаги бошқа
эркаклардан би ... Читать дальше »

Ҳар бир жамиятнинг асосини оила
ташкил қилади. Оиланинг тинчлиги,
бахт-саодати эркак ва аёлнинг бир-
бирига ҳурмати, бир-бирини ўзаро
тушуниши ва сир сақлаши билан
чамбарчас боғлиқ. Шу маънода қуйида
эркак ва аёл ўртасидаги сирни сақлай
билмаслик, уни ошкор қилиш қандай
оқибатларга олиб келиши ҳақида
айтилган ҳадислар билан танишамиз.
ﻋَﻦْ ﺃَﺑِﻲ ﺳَﻌِﻴﺪٍ ﺍﻟْﺨُﺪْﺭِﻱِّ ﻗَﺎﻝَ: ﻗَﺎﻝَ ﺭَﺳُﻮﻝُ ﺍﻟﻠﻪِ ﺻَﻠَّﻰ ﺍﻟﻠﻪُ ﻋَﻠَﻴْﻪِ
ﻭَﺳَﻠَّﻢَ: ﺇِﻥَّ ﻣِﻦْ ﺃَﺷَﺮِّ ﺍﻟﻨَّﺎﺱِ ﻋِﻨْﺪَ ﺍﻟﻠﻪِ ﻣَﻨْﺰِﻟَﺔً ﻳَﻮْﻡَ ﺍﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﺍﻟﺮَّﺟُﻞَ
ﻳُﻔْﻀِﻲ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻣْﺮَﺃَﺗِﻪِ ﻭَﺗُﻔْﻀِﻲ ﺇِﻟَﻴْﻪِ ﺛُﻢَّ ﻳَﻨْﺸُﺮُ ﺳِﺮَّﻫَﺎ . ﺭَﻭَﺍﻩُ ﻣُﺴْﻠِﻢٌ
ﻭَﺍﺑْﻦُ ﺃَﺑِﻲ ﺷَﻴْﺒَﺔَ.
Абу Саид Худрий розийаллоҳу анҳу
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва
салламдан ривоят қилади: “Қиёмат
куни Аллоҳ даргоҳида мартаба
жиҳатидан одамларнинг энг ёмони
аёлига яқинлик қилиб, сўнг унинг
сирини ошкор қиладиган
кимсадир” (Муслим ва Ибн Абу Шайба
ривояти).
Ушбу ҳадисда оила мустаҳкамлиги дарз
кетишига, эр ва хотин ўртасидаги
алоқалар ёмонлашишига сабаб
бўладиган омил ҳақида сўз бормоқда.
Зеро кўпгина оилалар айнан сир сақлай
билмаслик, оғзи бўшлик оқибатида
бузилиб, жамиятда хотинсиз эркаклар,
бевалар ва тирик етимлар пайдо бўлади.
Бу ерда эр ва хотин ўртасида бўладиган
иш, гап ва шунга ўхшаш бировлар
билмаслиги керак бўлган нарсаларни ... Читать дальше »

Оила жамият таянчидир. Жамиятнинг
мустаҳкам ва барқарор бўлиши кўп
жиҳатдан оилалар тинчлигига боғлиқ.
Жумладан, эр ва хотин, қайнона ва
келин ўртасидаги илиқ муносабатлар
жамиятнинг кичик бўлаги саналган
оилалар тинчлигини таъминлашди
катта ўрин тутади.
Муқаддас динимиз Исломда эркакларга
ўз жуфти ҳалоллари билан яхши
муомалада бўлиб, бахтли яшашга
ҳаракат қилиш буюрилган. Жумладан,
хотинга яхши муомала қилиш ва
оилани ҳар тарафдан таъминлаш эрнинг
зиммасида бўлса, хотин эрига итоат
қилади ва фарзандлар тарбиясини билан
машғул бўлади. Оилада ҳар кимнинг ўз
вазифаси бор. Аммо эр ва хотин ўз
вазифаларини унутиб қўйсалар ёки уни
кўнгилдагидек бажармасалар, орада
жанжал келиб чиқиб, оилалар тинчлиги
бузилиши мумкин. Бу кўп ҳолларда
оиланинг бузилишига сабаб бўлади.
Муқаддас динимизда масаланинг бу
жиҳати ҳам ислоҳ қилинган. Жумладан,
икки киши орасини ислоҳ қилиш,
аразлашган эр ва хотинни яраштириб
қўйиш катта савобли ишлардан экани
таъкидланган. Чунончи, ажралиш
арафасида турган оилаларни асраб
қолиш, уларга керакли кўрсатмаларни
бериш авваламбор қайнона ва қайнота,
қолаверса, маҳалла-кўй ва ёши улуғ
кишиларнинг вазифасидир.
Бунинг акси ўлароқ турли майда гаплар
ва туҳмат-бўҳтонлар билан тинч
оилалар ажралишига сабабчи бўлиш
... Читать дальше »

Саҳл ибн Абдуллоҳ Тустарий
ҳазратларининг жажжи ўғиллари бор
эди. Қачон бир нарса сўраса, онаси:
“Аллоҳ таолодан сўра!” деб буюрарди.
Шунда болакай маъсум қалби ила
саждага бош қўяр ва Парвардигоридан
ўзи истаётган нарсани беришини
ёлвориб сўрар эди. Онаси эса, шу аснода
ўша нарсани бир бурчакка яшириб
қўйиб, ҳеч нарса бўлмагандек
юраверарди. Бола “назр-ниёзи”ни
тугатиб, сўнг излаб, ҳалиги нарсани
топиб оларди.
Бу ҳол бир қанча муддат давом этди.
Бир кун уйда ҳеч ким йўқлигида шайх
Тустарий ўғлининг кўнгли ниманидир
тусаб қолди ва онаси ўргатгани каби
саждага бош қўйиб, Аллоҳдан кўнгил
истагини ато этишини илтижо қилди.
Оламлар Парвардигори ҳам унинг
сўраганини бажо айлади. Болакай у
нарсани ҳамиша оладиган жойидан
олди.
Онаси уйга қайтаркан, дилбандининг
қўлидаги нарсани кўриб, қаердан
олганини сўради. Соф қалб, соф туйғулар
соҳиби бўлган болакай: “Ҳамиша
оладиган жойимдан, онажон”, дея жавоб
берди...
“Кўнгил султонлари” китобидан
Манба: www.muxlis.uz

Савол: ассалому алайкум. Савол шуки,
маълум бир ёшга этиб вафот этган
фарзандлар шафоатгўй бўлади,
дейишади. Фарзанди вафот этган ота-
оналар учун охиратда қандай ажрлар
бор? Менинг бир ойлик қизим бу оламни
тарк этди. Шу сабаб шундай савол
беряпман!
Жавоб: ва алайкумус салом. Фарзанди
вафот этганда сабр қилиш ва Аллоҳдан
савоб умид қилиш фазилати ҳақида
ривоятлар кўп. Қуйида уларнинг
баъзиларини келтирамиз.
ﻋَﻦْ ﺃَﺑِﻲ ﻫُﺮَﻳْﺮَﺓَ ﺭَﺿِﻲَ ﺍﻟﻠﻪُ ﻋَﻨْﻪُ ﺃَﻥَّ ﺭَﺳُﻮﻝَ ﺍﻟﻠﻪِ ﺻَﻠَّﻰ ﺍﻟﻠﻪُ ﻋَﻠَﻴْﻪِ
ﻭَﺳَﻠَّﻢَ ﻗَﺎﻝَ: ﻳَﻘُﻮﻝُ ﺍﻟﻠﻪُ ﺗَﻌَﺎﻟَﻰ : ﻣَﺎ ﻟِﻌَﺒْﺪِﻱ ﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻦِ ﻋِﻨْﺪِﻱ ﺟَﺰَﺍﺀٌ ﺇِﺫَﺍ
ﻗَﺒَﻀْﺖُ ﺻَﻔِﻴَّﻪُ ﻣِﻦْ ﺃَﻫْﻞِ ﺍﻟﺪُّﻧْﻴَﺎ ﺛُﻢَّ ﺍﺣْﺘَﺴَﺒَﻪُ ﺇِﻻَّ ﺍﻟْﺠَﻨَّﺔُ . ﺭَﻭَﺍﻩُ
ﺍﻟْﺒُﺨَﺎﺭِﻱُّ ﻭَﺃَﺣْﻤَﺪُ ﻭَﺍﻟْﺒَﻴْﻬَﻘِﻲُّ.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу ривоят
қилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу
алайҳи ва саллам шундай деганлар:
“Аллоҳ таоло: “Дунё аҳлидан бирон
жигарбандининг жонини олганимда
қайси бир мўмин бандам (сабр қилиб,)
Мендан савоб умидида бўлса, унинг
мукофоти фақат жаннат бўлади”,
дейди” (Бухорий, Аҳмад ва Байҳақий
ривояти).
Бу ривоятда алоҳида урғу берилаётган
жиҳат шуки, банда мусибатга сабр
қилиш билан бир қаторда Аллоҳдан
савоб умидида ҳам бўлиши керак.
Бурайда розийаллоҳу анҳудан ривоят
қилинади: “Мен Набий соллаллоҳу
алайҳи ва саллам ҳузурларида эдим. У ... Читать дальше »

Савол: ассалому алайкум, қори ака.
Саволим шуки, менинг икки нафар қиз
фарзандим нобуд бўлган. Биринчи
фарзандим аёлим соғлиғи ёмонлашгани
туфайли ҳаётдан кўз юмган.
Шифокорлар “агар олдирмаса, аёлинг
бошқа фарзанд кўролмайди, ўзининг
ҳаёти хавф остида қолади”, дейишгани
сабабли 6.5 ойлик вақтида олдирилган.
Иккинчиси ҳам худди шунга ўхшаш
воқеа туфайли 5-6 ойлик вақтида нобуд
бўлган. Иккала фарзандим ҳам
туғилганида овоз чиқармаган,
йиғламаган. Биринчи фарзандимни
мозорга кўмганман. Иккинчисини
шифокорлар беришмаган. Шу сабабли
ўша фарзандларимга исм қўймаганман.
Ўша фарзандимга исм қўйиш лозимми
ёки йуқ? Аллоҳга шукр, ҳозир бир ўғлим
бор, бир ярим ёшда. Шу саволимга
жавоб берсангиз, илтимос сиздан!
Жавоб: ва алайкумус салом. Агар бола
туғилганида унда тириклик белгиси
бўлган бўлса, унга ном қўйилади, ювиб
жанозаси ўқилади. Агар болада
тириклик аломати бўлмаса, ювиб, исм
қўйиб кўмилади. Агар ҳомилада тўлиқ
одам ҳолати бўлмаса, устидан сув
қўйиб, латтага ўралади ва исм қўйиб
кўмилади. Демак, туғилиб ёки
туғилишда нобуд бўлган болада
тириклик аломати бўлса, унга исм
қўйилади, ювиб жанозаси ўқилади. Агар
тириклик аломати бўлмаса, исм қўйиб,
ювилади ва кўмилади, жаноза
ўқилмайди.
Агар малакали ва ишончли муслима
табиба онани ... Читать дальше »

Савол: ассалому алайкум! Анчадан бери
сизга маслаҳат ўрнида бир савол
бермоқчи эдим: ишхонада мен билан
бирга ишлайдиган бир қизга кўнгил
қўйиб, ота-онамни совчиликка юборган
эдим. Уйимиз таъмирланаётгани боис бу
йил тўй қилолмаймиз. Қиз
тарафдагилар бир йил узоқ муддат
бўлгани учун аниқ бир тўхтамга
келмадилар. Биз бир жойда
ишлаганимиздан ўртамизда илиқлик
пайдо бўлган. Лекин ишхона ва бошқа
жойда пинҳона равишда учрашмаймиз.
Фақат телефонда SMS орқали
хабарлашиб турамиз. Бу ҳақида ота-
онамизнинг хабарлари йўқ (балки
сезишар). Мени қийнаётган нарса шуки,
бегона қиз ва йигит SMS орқали
гаплашиб туришига динимизда қандай
қаралади? Бу вазиятни тўғри ечилиши
учун нима маслаҳат берган
бўлардингиз?
Жавоб: ва алайкумус салом. Динимизда
икки номаҳрамнинг холи жойда бирга
бўлиши, гаплашиши мумкин эмас.
Зинога, ёмон ишларга сабаб бўладиган
нарсалардан тийилиши лозим. Сиз совчи
қўйиб, тўйни тезлаштиришингиз ҳар
тарафлама яхшидир. Аммо тўйга анча
вақт бор бўлса, у ҳолда, ўша қиз билан
гувоҳлар иштирокида гоҳ-гоҳида
учрашиб турсангиз бўлади. Аммо
гувоҳларсиз кўришиш, гаплашиш
мумкин эмас. Ҳатто SMS, WhatsApp,
электрон почта ё бошқа воситалар
орқали бўлса ҳам. Сабаби бу шаклдаги
мулоқот бориб-бориб кўришишга, кейин
бошқа ишларга саб ... Читать дальше »

“Никоҳ” сўзи “қўшиш”, “киришиш”,
“боғланиш” маъноларини билдиргани
учун, эр билан хотин ўртасини боғловчи
битимга ном қилиб қўйилган.
Шаръий маъноси эса қуйидагича: “Бирга
турмуш қуришлари учун шаръий тўсиқ
бўлмаган аёл билан эркакнинг бир-
бирларидан лаззат олишларини ҳалол
йўлга солувчи битим никоҳдир”.
Никоҳ ақди (битими) битимларнинг энг
яхшисидир. Зеро, у инсон зотига
алоқадор бўлиб, икки шахс ўртасини
меҳр-муҳаббат торлари билан боғлайди.
У зурриёт қолдиришга биринчи
қадамдир, жинсий аъзоларни
бузуқликдан сақлаш йўлидир.
Никоҳнинг ҳукми
Никоҳ динимизда тарғиб қилинган
амаллардан бўлиб, Пайғамбаримиз
соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг
суннатларидандир. Бу ҳақда Бухорий ва
Муслим Анас ибн Молик розийаллоҳу
анҳудан бундай ривоят қиладилар: “Уч
киши Пайғамбаримиз соллаллоҳу
алайҳи ва салламнинг уйларига келиб,
аёлларидан у зотнинг ибодатлари
ҳақида сўрадилар. Бу ҳақда маълумот
олганларидан сўнг: “Набий алайҳис-
салом кўп ибодат қилишга эҳтиёжлари
йўқ. Чунки у зотнинг олдин ўтган ва
бўлғуси хатоларини Аллоҳ таоло
кечирган. Биз пайғамбар даражасига
етолмаймиз”, дейишди ва улардан бири:
“Мен кечаларини бундан буён намоз
ўқиб ўтказаман”, деди. Иккинчиси:
“Умрим бўйи рўза тутаман”, деди.
Учинчиси: “Мен аёллардан юз ўгираман,
уй ... Читать дальше »

Савол: ассалому алайкум, қори ака!
Ҳозирги кунда бирин-кетин тенгдош
ўртоқларим оила қуришмоқда. Уларни
шаръий никоҳдан ўтказиш вақтида бир
савол келиб чиқмоқда: куёв келинга
қанча маҳр бериши керак? Бу бирон-бир
меъёр билан ўлчанадими? Илтимос,
ҳозирги кун талабидан келиб чиққан
ҳолда шу саволга жавоб берсангиз!
Жавоб: ва алайкумус салом. Барча
фақиҳлар наздида, маҳрнинг кўпи
чегараланмаган. Бу куёвнинг ҳиммати
ва молиявий ҳолатига қараб
белгиланади.
Бироқ, уламолар маҳрнинг оз бўлиши
мустаҳаб эканини таъкидлашган. Сабаби
Ибн Аббос розийаллоҳу анҳодан
қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу
алайҳи ва саллам: “У (аёл)ларнинг энг
яхшиси маҳри енгил бўлганидир”,
деганлар (Табароний ва Ибн Ҳиббон
ривояти).
Маҳрни енгил қилиш хайрли иш экани
ҳақида бундан бошқа ривоятлар ҳам
бор. Лекин ҳар бир ишда ўртача бўлиш
Ислом шариати талабларидан эканини
маҳр бобида ҳам унутмаслик лозим.
Маҳрнинг энг кам миқдори борасида
турли фикрлар айтилган. Жумладан,
шофеъий ва ҳанбалийлар наздида,
маҳрнинг энг кам миқдори
белгиланмаган. Балки бирон қийматга
эга, сотиладиган, мол сифатида
қадрланадиган ҳар қандай нарса оз ё
кўп бўлишидан қатъи назар маҳр
бўлади. Бироқ жуда арзимас нарсаларни,
кишилар наздида қиймати паст
буюмларни маҳр сифатида бериб ... Читать дальше »